GÓP-fréttir
forsíða

 

Vísur og ljóð úr ýmsum áttum

Hér eru vísur eftir ýmsa höfunda. Þær hafað klifað í hug mér eftir að ég las þær eða heyrði og það friðar sinni mitt að hafa þær hér - en ég hef ekki beðið alla höfundana leyfis að fá að setja þær hér inn. Samt vona ég að enginn fyrtist við. Ef þú sérð villu eða ónákvæmni í uppskriftinni þá vinsamlegast sendu mér línu.

* Sjá einnig
Innlegg
sendi:

Anna
Sigurkarlsd

*
JBS
*
MÓI

*
ÓMÓ
og spurn
*
SigSig
*
Gylfi
Pálsson

 

Höfundar:

>> Óþekktir höfundar << veistu hver orti?
Binna - Bryndís Guðbjartsdóttir
BEO - Birgitte - dikt
Birkir Friðbertsson bóndi í Birkihlíð í Súgandafirði
Böðvar Guðlaugsson, kennari
Einar Jónsson á Litlu-Drageyri í Skorradal
Elmar Tómasson
Friðbert Guðmundsson hreppstjóri í Súgandafirði (um 1900)
Friðrik Guðni Þórleifsson
Guðmundur Gíslason, læknir, f. 1907 - d. 1969
Hallgrímur Jónasson, kennari
Haraldur Björnsson 1917 - 1988
Haraldur á Jaðri og Halldór Jóhannesson
Heiðrekur Guðmundsson frá Sandi
Heiður Gestsdóttir kennari
Helgi Sveinsson prestur f. 1908, (sjá nánar)
Högni Egilsson - ljóð
Hjörtur Guðjónsson frá Ljótunnarstöðum
Hörður Þorleifsson læknir >> Ljóðaspjall í Gullsmára 25. feb. 2012
Höskuldur Þráinsson prófessor við HÍ (sjá nánar)
Jóhann S. Hannesson (1919 - 1983) fyrrum skólameistari á Laugarvatni,
Jóhannes úr Kötlum og Kristmann Guðmundsson í Hveragerði
Jón Helgason
Jón Helgason og Ólafur Briem um Jónas Hallgrímsson - eða þannig sko -
Jón Sæmundsson frá Krakavöllum
Jón úr Vör
Jónas á Hrafnagili séra
Karl T. Sæmundsson,  f. 1909 - d. 2004  
Katrín Einarsdóttir, móðir Einars Ben.
Kári Arnórsson ??
Kristmann Guðmundsson og Jóhannes úr Kötlum í Hveragerði
Líba - Karólína Líba Einarsdóttir magister og Karl Kristjánsson, alþingismaður á Húsavík Magnús Kr. Jónsson frá Bolungavík (10.02.1920-23.09.2005).
Ólafía Margrét Ólafsdóttir   
Óli Kr. Jónsson 
Ólína Jónasdóttir frá Kotum
Ómar Ragnarsson fréttamaður
Páll Bergþórsson veðurfræðingur
Pétur Sumarliðason - (1916-1981) kennari og skólastjóri, útvarpsrödd, rithöfundur og skáld
Sigurður Nordal - (1886-1974) fræðimaður, rithöfundur, skáld og prestur
Sigurður Norland - (1885-1970) frá Hindisvík
Sigurkarl Stefánsson og Sveinbjörn Sigurjónsson
Stefán Jónsson kennari
Stefán Stefánsson frá Móskógum
Stephan G. Stephansson 1853-1927
Steingrímur í Nesi
Steinn Steinarr
Steinunn Guðmundsdóttir úr Dölum
Svana (SS)
Þorvaldur Jakobsson prestur
Þorsteinn Erlingsson

>> Birkir Friðbertsson, bóndi í Birkihlíð í Súgandafirði  * Aftur í höfundatal
Birkir
Friðbertsson

Vorið
2011
kom út
ljóðabók
Birkis:

Ljóð og
litlar vísur

 

Sjá hér yfir

1300 Dagveltur

Birkis

 


Guðrún Fanný Björnsdóttir
og Birkir Friðbertsson í Birkihlíð

Á hausti - okt. 2014

Margt er það sem manninn hrjáir
mun svo verða æ og sí.
Að uppskera verði eins og sáir
ekki skaltu treysta því.

Ævin langa eitthvað kennir
árin spanna þroskabraut.
Framhjá sigldu tímar tvennir
hvert tekið skrefið að því laut.

Framtíð skal á fortíð byggja,
í flestu nútíð er þó breytt.
Því að ýmsu þarf að hyggja
sem þekkti fortíð ekki neitt.

Birkir segir:

Ísafjarðar-
kvæðið
er nokkurn
veginn
rétt upp sett.


Kvæðið Ísafjörður - Elísabet Jökulsdóttir

Fjall
Fjall
Fjall
drykkja liðinnar nætur
Hvítt blátt
Hvítt blátt
Hvítt blátt
svartur hrafn krunkar
tröllin setja hönd
undir kinn og geispa.

*  *  *

 

Kvæði Elísabetar kom mér til að setja
Þessar línur á skjáinn.

Hug-mynd * mars 2014

Þokan grúfir á fjöllum
þó er bjart.
Sæbrött norðurhlíðin
lítur yfir
til systur sinnar í suðrinu,
heillast af fegurð hennar
og gleðst enn meir
er hún horfir á
mjólkurhvíta lækina
hoppandi káta
í leit að endastöð
sem þó engin er.

Brosandi lítur hún
í gaupnir sér,
hugsandi – gott á ég
ég á mína.

Á hörðu vori * maí 2013

Dagur er hver degi öðrum líkur
döpur er ásýnd hvert sem litið er
allt er hér hvítt og ennþá vorið svíkur
enginn veit hvenær þessi vetur fer.

Djúpt er á túnum, dregin fönn í skafla
dýr munu ráð í svona vetrartíð.
Skrattinn að stjórna skrýtnum veðurkafla
skíni nú sólin og veður gerist blíð.

Allnokkrar skúrir ásamt hitagráðum
óskast hið fyrsta - nú er þörfin brýn!
alls ekki svara: einhverntímann bráðum,
alvaran leyfir hvorki slór né grín.

Þrái ég gróður og grænan lit á túnum
og gleði sem vaknar sérhvert lifað vor,
hve snjórinn þá hopar hátt að fjallabrúnum
og huga minn fyllir kraftur, von og þor.

>> Bryndís Guðbjartsdóttir * Aftur í höfundatal
Frá
Binnu
Jól 1983

Fái allir frið um jól
og fylling óska sinna.
Hillir undir hærri sól.
Hittumst! - Kalli og Binna.

>>

Þessar upplýsingar
eru úr inngangi
minningagreina
um Böðvar í
Morgunblaðinu
2. sept. 2007.

Böðvar Guðlaugsson, sérkennari, f. 14.2.1922 - d. 16.8.2007  * Aftur í höfundatal

Böðvar fæddist á Kolbeinsá í Hrútafirði. Foreldrar hans voru Guðlaugur Jónsson, f. 1.2.1900 - d. 2.8.1976, og Margrét Soffía Ólafsdóttir, f. 25.12. 1895 - d. 28.7.1980. Tvíburasystur hans eru Sigurbjörg Elísabet og Elín Júlíanna f. 14.9.1927. Hann kvæntist 31.1.1958 Ósk Ingibjörgu Eiríksdóttur, ættaðri frá Grjótlæk á Stokkseyri. Börn þeirra eru Unnur, f. 15.10.1954, Þorvaldur Pétur, f. 18.12.1961, Böðvar Már, f. 30.7.1964, og Bergþór Grétar, f. 1.3.1967. Barnabörnin eru 9 og barnabarnabörnin 2.

Böðvar átti heima á Kolbeinsá til 8 ára aldurs en fluttist þá til Borðeyrar með fjölskyldunni. Hann ólst upp við mikinn kveðskap og byrjaði ungur að yrkja. Hann stundaði nám við Héraðsskólann á Reykjum í Hrútafirði. Fjölskyldan flutti til Reykjavíkur árið 1942 og hann lauk kennaranámi frá Kennaraskólanum 1946.

Eftir  Böðvar liggja nokkrar ljóðabækur, barnabók og námsefni. Seinna lauk hann sérkennslunámi og var í hópi þeirra fyrstu sem það gerðu hér á landi. Hann kenndi í Höfðaskóla, Hlíðaskóla og Öskjuhlíðarskóla. Böðvar og Ingibjörg bjuggu lengst af á Borgarholtsbraut í Kópavogi.

Í eftirmælum ritar Unnur, dóttir hans, þetta erindi Böðvars:

Og hversu dýrðleg útsýn var hér oft
er unaðsdegi björtum tók að halla
og handan flóans bar við bláhvítt loft
í bláum fjarska Snæfellsjökuls skalla.
Því hef ég hérna margan dýrðardag
dokað við á mínum gönguferðum
og dáðst að því hve blómlegt byggðarlag
við bæinn okkar, Kópavoginn, gerðum.

Og afastelpurnar Eva Dögg og Ellen Björg setja þar uppáhaldsljóð þeirra systra sem afi þeirra orti:

Gráttu nú, barn mitt,
gráttu eins og þig lystir.
Á gólfinu liggja brotin
gullin sem þú misstir.
Himinbláu augun
í heitum tárum fljóta.
Góðu börnin gráta
er gullin sín þau brjóta.
Hlustaðu ekki á tal mitt
um hörpudiska og báta,
láttu sem þú heyrir ei,
haltu áfram að gráta.
Heimurinn jafnan hæðir
hláturmilda drengi.
- Gráttu meira, góði,
gráttu heitt og lengi.

Böðvar
Guðlaugsson
kennari
Ljóð Böðvars eru m.a. í bókum hans: Brosað í kampinn, nokkur skopkvæði og hermiljóð 1956, Heilsubótargrín, grínkveðskapur og gamanþættir 1960, Glott við tönn, Spegilsútgáfan 1966, og Ljóð af tvennum toga. Hann orti einnig í Spegilinn og ljóð hans hafa birst víðar. Hann er löngum glettinn þótt alvaran sé ekki langt í burtu.

Böðvar var á Þórsmörk í sumardvöl og gekk í Valahnúknum.
Vísan lýsir aðstæðum:

Fótasnillin förlast mér
- flughál syllan mjóa er!
Ekki milli mála fer:
maður er illa staddur hér.

Þessar elskulegu vísur skildi hann eftir í Skagfjörðsskála á Þórsmörk eitt sumarið (1966-73?):

Gott var í Þórsmörk Gísla og Rögnu að finna
gestrisni njóta og hvers konar aðhlynning þiggja;
dálæti á þeim og landi langfeðra sinna
ljómar í augum drengjanna minna þriggja.

Stórbrotið umhverfið ævintýri var líkast,
árnar, skógurinn, gilin og jökullónin.
Í minningum þeirra verður þó vafalaust ríkast
hve vinsamleg reyndust þeim blessuð Þórsmerkurhjónin.

24. júní
1989

Ritað
af
miðum
Böðvars
sem
geymst
hafa
í
fórum
GÓP
.

Á tuttugu ára útskriftarafmæli fyrstu sérkennara frá Kennaraháskóla Íslands
Vísurnar lágu við inngangsdrykki viðstaddra - röðin hér af handahófi.

Þetta á ekki að þamba af stút,
þetta er sterkur fjandi.
Þetta á að þynnast út
með þar til gerðu blandi.

Það er ekki að því að gá
þannig löngum fer'ða
að þeir sem þessu súpa á
þunnir að morgni verða.

Súpist þetta ekki í sopum stórum
er sálarinnar borgið hag,
ég mæli eindregið með svo sem fjórum
matskeiðum á dag.

Stútfullt þetta ílát er
af einkamiði frúnna.
Ríkið æ með sóma sér
um sína bestu kúnna.

Svoddan lyf mun sérhvert stilla
sárrar gremju kast.
Það læknar einnig leiða kvilla.
- Lepjist hægt og fast!

Innihaldsins áhrif glögg
engan hygg ég saki.
Þetta er engin öskurlögg,
aðeins gleðivaki.

Til þess enginn verði í vafa
vísbendingu á blað ég krota:
Við Ingibjörg mín ætlum að hafa
innihaldið til prívatnota.

Stuttu eftir að hátíðin hófst bættist þessi við:

Um það skal ei hafa hátt
heldur aðeins hvísla
að Ingibjörg er ekki sátt
við útlitið á Gísla.

GÓP var í viðhengjahópnum og hafði rakað alskegg sitt til aldarfjórðungs.

>> Traustatak úr Mbl. vorið 1997:
Vöggukvæði á Þorra

Sofðu stúfur. Niðdimm nótt
að norðan fer.
Lát þig dreyma í rökkurrónni
riddarann úr öskustónni.
Ég skal vaka yfir þér.

Búin mjúkri værðarvoð
þín vagga er,
svo þú megir sofa og dreyma.
Sönglaust út í húmið streyma
vöggukvæði af vörum mér.

Þitt yfirbragð er engilhreint,
þín augu snör,
mjúkir lokkar yfir enni.
Ættarmótið glöggt ég kenni:
Rjóðir vangar, róslit vör.

Sofðu ugglaus, eg skal vaka
yndið mitt.
Sigldu draumsins fagra fleyi
fram hjá hverjum myrkum degi,
uns dagar uppi draumskip þitt.

>> Traustatak úr Lesbók Mbl. 15.7.2000:
Sáðmaður kærleikans

Eg, sáðmaður kærleikans, yfirlít akur minn
með augum hins starfsglaða manns.
Hvert einasta fræ, er eg sáði í þetta sinn,
var hið sama og meistarans.

Eg fylgdi hans dæmi við allt, sem eg hafðist að.
Yfirsjón mín var svo hitt,
að mér láðist að búa akur minn undir það
að ávaxta fræið mitt.

- - -
Hvert gagn vinnur frækorn, sem getur ei rætur fest,
því garðland er næringarlaust?
Eg, sáðmaður kærleikans, óttast uppskerubrest
á akri mínum í haust.

 Jón Bragi
Sigurðsson
3. maí 2005

Sjá líka
Steinn Steinar

Ítarlegri
upplýsingar
frá Sigurði
Sigurðarsyni
31. jan 2009

 

Aldrei heyrir maður of mikið af góðum stökum.
Varðandi Böðvar Guðlaugsson, þá hef ég lengi kunnað þessa snjöllu vísu sem mér sögð vera eftir hann.

31. jan. 2009 - frá Sigurði Sigurðarsyni:

Þetta varðar vísu Böðvars Guðlaugssonar
,,Lotinn standa leit eg mann".. Þannig hefur hún verið skráð í lagboðahefti Kvæðamannafélagsins Iðunnar.

Þessi útgáfa er ekki rétt - sagði mér höfundurinn, er ég átti tal við hann fyrir fáum árum. Því miður er hann dáinn og getur ekki borið vitni sjálfur. Hann sagði mér að svona væri vísan rétt:

Leit eg standa lotinn mann
leysa band af tösku
þar að vanda hafði hann
hálfa landaflösku.

Mér er sagt að Böðvar hafi verið 12 ára, þegar hann gerði þessa vísu á Borðeyri, en hún varð strax landfleyg. Ég heyrði líka, um hvern vísan væri, en læt það liggja á milli hluta nú.

Bestu kveðjur,
Sigurður Sigurðarson dýralæknir

>> Einar Jónsson á Litlu Drageyri í Skorradal * Aftur í höfundatal
Höf:

Einar
Jónsson
á
Litlu-
Drageyri
í
Skorradal
 

Lagfært í janúar 2009
eftir símatal við Sigurð Sigurðarson, dýralækni.

Hann sagði frá samtali sínu við Sveinbjörn Beinteinsson en margir hafa eignað honum vísuna. Sveinbjörn sagði vísuna eftir Einar Jónsson á Litlu Drageyri í Skorradal. Hún er birt í Borgfirskum ljóðum og feðruð Einari. Hún er sennilega eitthvað öðruvísi en hér - og er leiðrétting vel þegin.

Endurbætt 21.okt. 2015
eftir Vísnahorni Halldórs Blöndal í Mbl. fáum dögum fyrr:

"Einar hafði gengist undir þvagrásaraðgerð á sjúkrahúsi og sá þegar hann vaknaði að hann var reifaður að neðan. Hann orti:

Sjúkrahúspíunum seint mun ég gleyma,
svolítið fór mig að langa í geim.
Þær tjóðruðu Grána í túninu heima
til þess hann fær'ekk'í blettinn hjá þeim.

Sigurður Óskarsson í Krossnesi (1905-1995) sendi Einari þetta svar:

Það er að hlýna og hlána
það hlakkar í mér og þér,
úr túninu taka þær Grána
og teym'ann í blettinn hjá sér."

 

>> Elmar Tómasson  * Aftur í höfundatal
Elmar
Tómasson
Um þessa vísu segir Karl Th. Sæmundsson 1990:
Ég lærði vísuna fyrir mörgum árum og nafn höfundarins - en ég kann ekki frekari skil á honum.

Ótalmargt - svo einskisvert -
er ég stundum við að glíma.
Það besta sem ég gæti gert
geri ég aldrei nokkurn tíma.

>> Friðbert Guðmundsson * Aftur í höfundatal
var hreppstjóri í Súgandafirði - sennilega á fyrsta hluta 20. aldar.
Friðbert
Guðundsson
Högni Egilsson 2007 segir um Friðbert afa sinn:
Hannes Hafstein mætti honum einu sinni í búð þar sem Friðbert var spurður um sína hagi og hann svaraði að i dag drekk ég, á morgun iðrast eg.
Hannes gerði þá þessa vísu:

Lífið er dýrt
dauðinn þess borgun
drekkum í dag
iðrumst á morgun.

>> Friðrik Guðni Þórleifsson * Aftur í höfundatal

Spurn!

Kanntu

lagið

??

 

Bókasafnið okkar (á Hvolsvelli)

Það er fyrir mig, það er fyrir þig,
það er fyrir þá sem mennta sig,
þar má leita alls, þar má finna flest,
það er bókasafnið okkar sem er allra best,
þar má myndir sjá, þar má sögur fá,
þar er hljómlist til að hlýða á,
þar má lesa um skip, þar má læra um hest,
það er bókasafnið okkar sem er allra best,
fyrir unglinga, fyrir aldraða
fyrir ólæsa, fyrir doktora,
fyrir heimamann sem og góðan gest,
það er bókasafnið okkar sem er allra best.

>> Guðmundur Gíslason, læknir  * Aftur í höfundatal
Guðmundur
Gíslason,
læknir
Guðrún Gísladóttir hefur eftirfarandi vísu sér í minni - utan fyrstu þrjú orðin sem hér eru sett inn frjálslega. Hún stendur í þeirri trú að vísan sé eftir Guðmund, bróður hennar 1907-1969:

Það er leikur, líkt og tafl,
léttir skap og styttir tíma -
sitt að láta andans afl
eitthvað hafa við að glíma.

Ef þú kannast við þessa vísu - þá láttu mig vita!

Sigurður Sigurðarson dýralæknir.

4. ágúst
2006

Sjá einnig
úr vísnadálki
Mbl:
1 - 2

Ein vísa, sem Guðmundur Gíslason læknir, móðurbróðir þinn, gerði um samverkamann okkar á Keldum, Halldór Vigfússon.

Þegar Halldór þylur óðinn
þagna aðrir við
ótæmandi orðasjóðinn,
ómælt brjóstvitið.

Þann 24. júlí árið 1966 varð Pétur Sumarliðason fimmtugur og var haldið upp á það í Jökulheimum þar sem hann þá starfaði við veðurathuganir. Guðmundur orti af því tilefni:

Fimmtíu árin að færa í letur
mér finnst of snemmt. Hann má gera betur.
En mikið er hvað maðurinn getur,
ég meina hann Jökulheima-Pétur.

Þessi vísa er einnig eftir hann:

Það er hollt að elska unga snót,
það örvar blóð og hressir geð.
Ástin er hin mesta angursbót
- einkum þó - til að byrja með.

Pétur
Sumarliðason
kennari

ritað
1963

Á heimili þeirra Guðmundar Gíslasonar og Líbu Einarsdóttur var það oft haft að leik að gestir og heimamenn kepptu í vísnagerð. Húsfreyjan sjálf vel hagmælt og mörgum töm stakan en þó var oft nauðung á og meiri vilji en velgengni. Hitt gat einnig gerst að fleygar stökur fæddust.

Eitt sinn er margir höfðu kveðið og Baldur eigi minnst - en Guðmundi stóð hvert orð í hálsi - lauk svo kvöldi að er Guðmundur hafði ekið Baldri heim varð hann þess var að Baldur hafði tapað skóhlíf sinni í bílnum. Þá kvað Guðmundur:

Orðin stóðu öll í mér
andinn sveif á hina
Baldur orti undan sér
aðra skóhlífina.

Það var öðru sinni að allir viðstaddir skyldu yrkja um stúlku er Valgerður hét. Þótti vísa Guðmundar ekki síst - og er hún þessi:

Valgerður vermir flestan,
Valgerður fagurbrýn.
Valgerður er að vestan.
Valgerður, stúlkan mín.

Sigurður Ólafsson söngvari er ekki hvað síst frægur af hestum sínum og ber hróður Glettu hæst en hún er merhryssi fagurt og methafi á skeiði. Kona Sigurðar er nefnd Snúlla og er Sigurði lítt síðri um dálæti á hrossum. Fyrir nokkru flaug eftirfarandi vísa fyrir glugga, kveðin af kunningja þeirra hjóna:

Sigurður sprettinn muna má
margoft þéttingsglaður,
Snúllu og Glettu er hann á
allvel settur maður.

>> Hallgrímur Jónasson, kennari  * Aftur í höfundatal
Hallgrímur, 

sá víðförli ferðamaður
og hagyrðingur,
skrifaði nokkrar
bækur og hér er
blaðað í bókinni

Á öræfum

sem prentsmiðjan
Leiftur gaf út -
ártal er ekki tiltekið -
en mun vera 1961.

Yfir Kletthálsinn í ágústlok árið 1952

Þetta var fyrsta ferð með bíl yfir Kletthálsinn og gekk ekki alltaf að óskum:

Áfram hrekkur, út á hlið,
angur rekkum blandar.
Sporahlekkjum spyrnir við,
spólar, sekkur, strandar.

Við Dettifoss

Enginn slíkan ægimátt
á í strengjum sínum.
Þrumumálið himinhátt
hæfir krafti þínum.

Á öræfasöndum

Hvílir auðnin öskugrá
yfir hljóðu landi.
Aðeins stöku ílustrá
upp úr dökkum sandi.

Í göngum 1958

Laugast allt í fjalla frið;
ferðin sækist innar.
Skíma dagsins skrafar við
skugga næturinnar.

Vísa um hálfan mána:

Máni hlær við himintjöld,
heldur upp á sjálfur
þennan dag og þetta kvöld,
þessvegn' er'ann hálfur.

>> Öræfastökur

Bleikri slikju slær á fjöll;
slétta, vik og hólar
sýnast kvika undir öll
aftanbliki sólar.

Hallar kveldi. Skuggar skjótt
skýjafeldinn stika.
hefst í veldi höfug nótt;
haugaeldar blika.

Hún á greiðum himinvæng
heldur leiðar sinnar.
Yfir breiðir blakkan væng
bungu heiðarinnar.

- -

Dropar lágir líða hjá
lofts í gráu neti,
daggarsmáir iða á
öldubláum fleti.

Í Herðubreiðarlindum

Sindra á leiðum sudda ský,
sól á heiðum tindum,
hún er að greiða haddinn í
Herðubreiðarlindum.

Gómar vorsins

Fjalls við bringu lítil lind
lágum syngur rómum.
Vorið kringum tó og tind
tyllir fingurgómum.

Yfir fjöll og sæ

Formála bókarinnar
hefur Hallgrímur
Jónasson skrifað

á annan jóladag
1962.

Á Kili

Einhver draugalýsulog
leika um jöklarætur.
Nú er kalt á Kili - og
kannski reimt um nætur.

Þó að hauður hylji mjöll;
hlaði sköflum saman,
ennþá bíður inn við fjöll
yndi mitt og gaman.

Á Vestfjarðaleiðum

Oft á leiðum inn til lands
eftir heiðum farnir
verða greiðir göngu-manns
götusneiðingarnir.

Vísur teknar
traustataki
úr bókinni
Jeppar á fjöllum
Ormstunga 1994
Stökur

Bungur greiðar, urðir og
eyðileiðir breiðar,
tungur, heiðar, velli, vog
vökur reiðin skeiðar.

Fjallahringur blikar blár,
bylgju syngja strengir,
hjalla, dyngjur, auðnir, ár
aka slyngir drengir.

Á Dimmafjallgarði

Ferðaþráin löngum lokkar,
lyftir brá og hugann seiðir,
þegar blái bíllinn okkar
brunar háar fjallaleiðir.

Þar sem firna fjallahringsins
fegurð blasir mínum augum
finn ég alltaf Íslendingsins
eðli djúpt í sál og taugum.

Staka

Auðnin hljóða íss og báls
árdagsglóðum hlýnar.
Landið góða, förum frjáls
fjallaslóðir þínar.

Útvarps-
tíðindi
Nýr
flokkur
1. árg.
8. hefti
Des.
1952

Ritstjóri
Jón úr Vör

Á árinu 1952 var Ferðafélag íslands 25 ára. 
Á 2. síðu Útvarpstíðindanna er eftirfarandi - undir nafninu:
Sindur

Hallgrímur Jónasson er löngu þjóðkunnur maður, þótt ekki væri fyrir annað en ferðaþætti sína og stökur. Meðal annars vegna afmælis Ferðafélagsins varð það úr að við bæðum hann um nokkrar vísur. Varð hann góðfúslega við þeim óskum.

Á leið inn á öræfi orti Hallgrímur:

Við mér blasir auðnin öll
yfir bláum heiðum.
Enn skal halda inn á fjöll
út af troðnum leiðum.

Víður hringur auðnar er,
ómar kringum glaður,
líkt og syngi í sálu mér:
- svona yngist maður.

Á gömlum slóðum -

Er nóttin kemur dul og draumavíð
og dagsins önn er liðin hjá um sinn
þá hverf ég einatt inn í liðna tíð
hins unga drengs - við fjallabæinn sinn.

Á Fjórðungssandi er víða dásamleg útsýn um óravíðan hálendisgeiminn, með Vatnajökul, Hágöngur og Tungnafellsjökul í boga austur undan, eins og heyra má í þessari vísu:

Hvílir land í boga beygt
bak við himinlindir.
Geta dauðleg augu eygt
öllu fegri myndir?

1925
Útvarps-
tíðindi
Sindur:

Pistillinn
er ekki
merktur
svo
hann mun
vera
saman
settur
af Jóni
úr Vör,
ritstjóra
Útvarps-
tíðinda.

Hallgrímur segir svo frá: - Í fyrrahaust ókum við nokkrir þvert yfir Kjalhraun en brutum bílinn á leiðinni og urðum að dvelja næturlangt þar uppi í Gránunesi þar til bílstjóranum, Guðbrandi Jörundssyni, hafði tekist að tjasla við vagninn. Fyrr um daginn hafði einn förunauta minna tekið krankleik all slæman - og var það nábítur heiftarlegur. Var staðurinn síðan við hann kenndur. Á heimleið í hinum bilaða bíl var vísa þessi gerð - er Kjalvegur hvarf sýnum okkar:

Hlær við byggðin hugum stæð
hægt þó Brandur aki.
Gránunes og Nábítshæð
nú er langt að baki.

Norður við Tungnafellsjökul var Hallgrímur ásamt Guðmundi Jónassyni. Höfðu þeir sullast yfir Köldukvísl og fleiri ár og kvíslar og voru komnir inn í Jökuldal - sem líka er nefndur Nýidalur. Þá varð þessi vísa til:

Strengir sungu, geislar glóa,
gylla tungu dals:
upp að bungu efstu snjóa
ókstu klungur fjalls.

Hér er svo vísa sem Hallgrímur nefnir: 

Landið kallar

Landið mjallar ljúfa þrá
lætur alla finna.
Það mun kalla okkur á 
inn til fjalla sinna.

Útför
Hallgríms
var gerð
1. nóv. 1991

Í kveðju
skrifaði
Nanna Kaaber
m.a.
þetta
-
sem
skýrir
tilurð
Hallgríms-
vörðu
uppi
á
miðjum
Sprengi-
sandi
 

(Tekið
traustataki
úr
minningar-
grein
hennar
í Mbl
í þeirri
von
að hún
fyrtist
ekki
við.

GÓP)

1. nóv. 1991

Vel af grjóti veðurbörðu
væri ég tengdur mínu landi
ef mér hlæði einhver vörðu
uppi á miðjum Sprengisandi.

Svo kvað Hallgrímur eitt sinn.
Útivistarfélagar tóku þessari áskorun síns mikilsvirta heiðursfélaga og hlóðu honum vörðu. Þetta er engin venjuleg varða. Há, reisuleg og traustlega hlaðin, þar sem hver og einn þátttakenda á sína steina.
Hallgrímur valdi henni sjálfur stað, svo nálægt miðju landsins sem hægt er að komast, á hárri sandöldu skammt vestur af Fjórðungsvatni.
Hann sagði að þaðan mætti í björtu veðri sjá Mælifelli í Skagafirði, en Skagafjörður var hans heimabyggð og Mælifell var hans fjall.

Og þarna inni á miðju landsins, í hinni miklu auðn umkringdri hinum fagra jöklahring, þar sem öræfavindurinn látlaust gnauðar og Íslands lag ymur í öllu sínu veldi, er Hallgrímur nú tengdur sínu landi, sem hann unni svo mjög, með þessari rammbyggðu vörðu sem mun standa af sér öll veður um ókomna tíð og halda uppi nafni hans sem hoggið er í stein í miðri vörðunni: Hallgrímsvarða um alla framtíð.

Með þessu framtaki vildum við Útivistarfélagar sýna hug okkar til hans og votta honum þakklæti okkar og virðingu.

Fari hann vel. Aðstandendum hans öllum vottum við samúð.
Nanna Kaaber

>>
Kynning úr bókinni
Ljóð og lausavísur sem börn hans gáfu út í 150 eintökum árið 1991
Haraldur Björnsson 1917 - 1988 * Aftur í höfundatal
fæddist á Ytri-Fagradal á Skarðsströnd 16. maí 1917 en fluttist til Reykjavíkur 9 ára að aldri og átti þar heima upp frá því. Hann varð búfræðingur frá Hólum 1937 og stundaði ýmis störf um dagana bæði til sjós og lands. Ungur byrjaði hann að yrkja en hirti lítt um að birta kveðskapinn á prenti. (Kynning á bakhlið bókarinnar.)
Pétur
Sumarliðason
(PS)
skráði:
Við skulum vona

Til sjávar falla nú lækirnir litaðir blóði
og líknarhendurnar örþreyttar greipar spenna,
- borgirnar brenna - .
Mannhatrið skin út úr keyptra lygara ljóði
hver lind er ausin til þjónkunar postulum stríðsins,
- og lömunar lýðsins.

Með hræsni er glapin sjónin hraustustu þjóðum
hatursins eldar kynntir með flestum ráðum,
- grimmd launuð gráðum.
Kulnaðir eldar í kærleikans útbrunnu glóðum,
kæfðum með valdi, bera um afræktar dyggðir
og böl yfir byggðir.

Æfistörf friðsamra manna eru jöfnuð við jörðu,
Júdasareðlið með gliti til skýjanna hafið
og verðlaunum vafið,
mannelskan hispurslaust sogin úr sérhverri örðu,
sannleikans dáendr lægst allra kvikinda virtir
- mýldir og myrtir.

Hugtök sem milljónir helgust og dýrmætust áttu
hilma nú yfir sem réttlæting saurugra hluta
- og hafrekins kuta.
Kúgun er hlutskipti þeirra er minna sín máttu
en morðtólin hlífðu í trássi við beitandans vilja,
- þá dul skal ei dylja.

Hvar enda þau harmkvæli? spyrja menn, örvænting lostnir,
skal ómennskan framþróun mannsandans banasár veita?
Er lausnar að leita?
- - Að verði ekki síðustu vonstrengir mennskunnar brostnir
af viðurstyggð - loks þegar fjarar út grimmd okkar sona
við skulum vona.

Til GÓP
10 ára
1950

Láttu hvorki skin né skúr
skipta þínu sinni
vertu alla æfi trúr
æskugleði þinni.

GÓP
skráði:

Þótt hrasir þú á heimsins ís
og hjálpar viljir kalla
á augabragði er þér vís
aðstoð til að falla.

PS
skráði:    

Í mér blundar eðli svíns
- ill er við það glíman -
fái ég eina flösku víns
fellur af mér gríman.

3. febrúar 1955
PS
 skráði:

Geng ég um og glími við
greddu, fíkn og lostann,
þó er ekkert ólánið
á við djöfuls þorstann.

Um svipað leyti og þessi vísa var kveðin var ég skrifstofumaður hjá Kópavogshreppi. Eitt sinn - undir kvöld - kom Haraldur til mín á skrifstofuna. Þar var fullt af fólki er spurði margs. Þurfti ég ýms svör að gefa og varla öll sönn. Sem hann sat þarna hjá mér laumaði hann til mín þessari vísu með yfirskriftinni:

Heilræði Péturs

Ef þú hittir annan mann
er um að gera að ljúga í hann -
og ef þú segir sannleikann
þá segðu hann heldur öfugan.

Um 1960

PS
skráði:

Eitt sinn kom til mín Haraldur Björnsson vinur minn. Virtist mér hann nokkuð við skál, þó smátt. Svo sagði hann mér sína sögu að hann hefði verið staddur miðri í bæ (Reykjavík) aurafár og allslaus. Þráði bæði og þurfti vín og keypti sér eitt glas af koges-spritt - hvert hann fékk vel innvafið í bréf. Stakk því í vasa sinn. En sem hálft var heima fór hann úr vagni, gekk undir veggi þeirrar krosskirkju í Kópavogi sem þar var í byggingu og saup á sínu gleri - gladdist og grættist og tjáði sína tilfinningu á umbúðirnar þannig:

Dropatal

Vínið gómsætt vætti þyrsta kverk
veitti nýjum þrótti í hverja taug.
Meðvitund um skyldu og vanrækt verk
vængjaðist - og út í buskann flaug.

Hugsun skýrðist. Háfleygt gerðist tal.
Hugmynd fæddist, glæddist lífi - og dó.
Hratt vér byggðum hátimbraðan sal,
hrundum mörgu giftufleyi á sjó.

Læddist að oss þokan slikjusljó,
slæfði tillit vor en veitti oss náð.
Renndum vér á rauðan nætursjó
raunum vorum, hamingju og dáð. 

PS
skráði
1963
Eitt sinn kom til mín vinur minn, Haraldur Björnsson. Hafði þá verið lengi matsveinn til sjós. Lét hann þá af hendi við mig eftirfarandi ljóð - svona upp skrifað:

Efnið sinnum hraðinn
deilt með fólksfjöldanum
-- -- -- það er ég.

Lífið sinnum ástin
deilt með treganum
-- -- -- það er ég.

Trúin sinnum vonin
deilt með efanum -
-- -- -- allt er þetta ég.

Hatrið sinnum óttinn
margfaldað með tortryggninni -
-- -- -- það ert þú.

16. ágúst 1966

Haraldur Björnsson orðsnillingur (1917-1988) var staddur í Jökulheimum hjá vini sínum Pétri Sumarliðasyni er þar bar að garði GÓP og RFr og þau öndvegishjónin Árna Jakobsson og Jónu Jakobsdóttur. Með Pétri og Haraldi var einnig Bjarni sonur Péturs og Ragnheiður Óladóttir kona hans. Pétur stjórnaði þá dagana uppsetningu á rennslismæli á Tungnaá í svonefndum Jökulkróki þar sem hún þá kom undan jöklinum og lögðu allir hönd að verkinu. Að kvöldi sagði GÓP Haraldi að sjálfur hefði hann lengi reynt árangurslaust að koma saman vísu um föður sinn, Pétur, sem Jökulheimabónda. Ekki var meir rætt um það en við brottför næsta dag var þessi vísa komin í gestabókina: 

Það er ekki tímatap
að tefja við einn lítinn stanz
og játast undir jöklaskap
Jökulheimahúsbóndans.

>> Haraldur á Jaðri og Halldór Jóhannesson * Aftur í höfundatal
Jón G.
Halldórsson,
kennari
á Dalvík.

Veturinn
1960-61
kenndi hann
í Grindavík
og nefndi þar
þessar vísur

Haraldur á Jaðri yrkir til Valdimars Kristjánssonar sjötugs:

Lífsvef sló með lyndisró
léttbrýnn hló við elli
vel hefur róið veraldarsjó
Valdi á Móafelli.

Haraldur á Jaðri sendi Halldóri Jóhannessyni vísuna:

Tíminn spinnur tálþráð sinn
tólum sallafínum -
heldur þynnist, Halldór minn,
hár á skalla þínum.

Halldór svaraði:

Þú hefur gleymt - og því er ver -
það um dæmi sanna -
að skallinn merki aðals er
og allra gáfumanna

>> Heiðrekur Guðmundsson frá Sandi
... af
blaðinu
í
bunkanum ...
Vinsamleg tilmæli

Ég veit - er ég dey - svo að verði ég grátinn,
þar verðurðu eflaust til taks -
en ætlirðu blómsveig að leggj'á mig látinn
þá láttu mig fá hann strax.

Og mig eins og aðra sem afbragðsmenn deyja
í annála skrásetur þú -
og hrós um mig ætlarðu sjálfsagt að segja -
en segðu það heldur nú.

Og vilji menn þökk mínum verðleikum sýna
þá verður það efalaust þú
er sjóð lætur stofna í minningu mína -
en mér kæm' hann betur nú.

Og mannúðarduluna þekki ég þína
sem þenurðu dánum í hag -
en ætlirð'að breið' yfir brestina mína -
þá breidd' yfir þá í dag.

>> Heiður Gestsdóttir f. 1930 * Aftur í höfundatal
heimilaði þessar birtingar
Heyrt
í Gullsmára
Til tengdasonar - - barn hans heyrði og skaut inn spurn:

Hér spranga þeir um á spánnýjum skóm
og spila á lúðurinn falskan hljóm,
þeir lof' upp í ermina endalaust
efndirnar svíkja, rýja sitt traust,
sífellt þeir sækjast í metorð og auð,
samviska þeirra er löngu dauð -

- Yrkirð' um stjórnina, amma mín?
Óþarft að spyrja, þetta er grín.

Úr Vör Úr ljóðabókinni "Ýtt úr Vör" sem hugtengd er Jóni úr Vör

Þegar nasistabullur
þorpsins okkar
réðust á róttæklinginn
og misþyrmdu honum
fann móðir fórnarlambsins
gullúr á vettvangi glæpsins.
Hún auglýsti það
en enginn vitjaði þess.
Þó vissu allir
hver átti það.

II
Í þorpinu okkar
áttu flestir aukanafn
Bjarni gaddur
Gústi ójafnaðarmaður
Pétur kollubani.
Þegar álappalegi
og ófríði sveitamaðurinn
settist að í þorpinu
var honum gefið
nafnið Glæsir.

III
Þegar tónelski læknirinn
gifti sig og eignaðist börn
fannst tengdamóðurinni
tónlistariðkun tímasóun.
Þó átti hann sér friðland
og þangað fór hann
með fiðluna.
Frá kamrinum
bárust ljúfir tónar
sem lýstu upp
fábreytt þorpslífið.

 >>
Hjörtur veiktist í
æsku og
bæklaðist
svo mjög til
munns og handa
að honum varð
örðugt að tjá sig.
Hjörtur Guðjónsson frá Ljótunnarstöðum f. 1. okt. 1889 * Aftur í höfundatal

Bókmenntaverk Hjartar eru minna kunn en bróður hans, Skúla Guðjónssonar.

Í Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur
12. árg. 1986, segir á bls. 74:
Torfi Jónsson, Reykjavík, afhenti „Aldamótamenn" eftir Skúla Guðjónsson á Ljótunnarstöðum, vélrit.
Torfi afhenti einnig vélritað leikrit eftir Hjört Guðjónsson á Ljótunnarstöðum.

24.02.2012
 

Jónína Ólöf Helgadóttir rifjaði upp þessa vísu eftir Hjört:

Vesalings, vesalings sál,
veltur í halla, halla.
Bæklaður - með bjagað mál!
fjöldinn er að kalla, kalla.

Úr
afmæliskveðju
Péturs
Sumarliðasonar
í Þjóðviljanum
1. okt. 1969
þegar Hjörtur
varð áttræður

*

Sjá hér
kveðjuna
í heild

Aftur í
höfundatal

Fyrir stuttu (1. okt. 1969) kom ég (Pétur Sumarliðason) í hlað á Ljótunnarstöðum og eftir ýms viðmæli við heimilisfólkið bauð Hjörtur mér upp til sín og fékk mér í hendur nokkur blöð og kenndi mér að lesa úr skriftinni.
Á þessum blöðum stóð þetta ljóð:

Ég er að tala við tóminn minn,
torskilið er það öllum.
Sá sterki telur það hlutinn sinn
sem skráð sé í æðri höllum.

Þegar sannleik er hvíslað hér
grettir heimur sig heldur.
Hvergi griðland né friður er,
- friðinn hafa þeir stóru fjendur.

Þótt ég sitji og skrifi hér,
segi satt í þeim höllum.
enginn rétturinn veitist mér
og enginn þeim smáu öllum.

Hér eru mín kvæði og hér er mitt ljóð,
hér kveðja til hinna smáu.
Nú kveð ég mitt land og mína þjóð.
Tek ofan fyrir þeim þjáðu.

>> Séra Helgi Sveinsson, f. 1908 (Sjá nánar)
Aftur í höfundatal
>>

 


Þegar sektin sækir að
sál­ar­friði manna, 
flýja þeir oft í felu­stað 
frjálsu góð­gerð­anna.

Til að öðl­ast þjóð­ar­þögn 
þegar þeir aðra véla, 
gefa sumir agn­ar­ögn 
af því sem þeir stela
.

 >>

 

Hörður Þorleifsson * Aftur í höfundatal
Sjá hér >> Ljóðaspjall í Gullsmára 25. feb. 2012
Hér segir
Jón Halldór
Guðmundsson
óbein deili
á Herði lækni
sem áður
starfaði á
Hvammstanga
>>>>>>>
19.6.2007 * Fegrunarfélagið á Hvammstanga 50 ára
Á þessu ári er Fegrunarfélagið á Hvammstanga 50 ára. Það var árið 1957 sem Hörður Þorleifsson læknir, Sigurður Eiríksson vélvirki og fleira fólk stofnuðu félagið. Þau héldu skemmtun á sumardaginn fyrsta, þar sem vetur konungur og fleiri verur voru í aðalhlutverki og farið var í skrúðgöngu um Hvammstanga. Söngur og ljóð voru flutt og þessi hefð hefur haldist fram á þennan dag.
Þau gerðu fleira. Þau hófu skógrækt á þessum stað, þar sem flestir töldu ógerlegt að rækta tré. Norðanáttin og kuldinn og hvassviðrið voru of óhagstæð skilyrði til skógræktar. Þetta var trú almennings í mínum heimahögum, árið sem ég fæddist - en sem betur fer kom í ljós að frumherjar skógræktar höfðu rétt fyrir sér.
Hörður
sendir
línu >>

Sjá hér >>
Ljóðaspjall
í Gullsmára
25. feb. 2012

Ég heyrði konu biðja mann sinn að kaupa pottamold. Hann sagði að það væri til mold í bílskúrnum. Hún sagði það vera gamla mold. Þegar ég frétti þetta varð mér að orði:

Mold hefur engan aldur,
aldrei hún fyrnist heldur.
Foldin er guðagaldur
gjaldið er hraun og eldur.

>> Höskuldur Þráinsson - F. 1946 * sjá hér nánar um Höskuld
* Aftur í höfundatal

Færsla hans á Facebook 2. maí 2016

Með deilingu á Facebook fylgdi þessi GÓPvísa:

Heimsins þjóða trúatraf
treðst í mörgum álmum -
okkur veitir aldrei af
elskulegum sálmum.

Sálmaskáld

Það rifjaðist upp fyrir mér þegar ég leit yfir grein HHG um DO í óvenju útbreiddu tölublaði af Mbl að einhvern tíma skrifaði HHG um DO sem sálmaskáld og taldi, ef ég man rétt, að engir Íslendingar hefðu komist með tærnar þar sem DO hafði hælana í þessari listgrein nema þá helst Kolbeinn Tumason á Sturlungaöld. Þó væri sjónarmunur á þeim - og þá Davíð í hag. Ég er þó ekki alveg viss um að það sé rétt. Sálmur Kolbeins "Heyr himna smiður" hefur auðvitað orðið alþekktur, einkum eftir að Þorkell Sigurbjörnsson samdi lag við hann. Ég kann reyndar ekki sálm DO en mig minnir að hann hefjist svona:

Heyr Hólmsteinn smiður,
hér Davíð biður:
Kom á Moggann minn
með pennann þinn.
Mær mig á ný,
mér er nautn að því.
Þú ert þrællinn minn,
það er verkurinn.

Ég held að sálmur Kolbeins sé betri.r

>> Páll Bergþórsson veðurfræðingur * Aftur í höfundatal
 Jakob Jakobsson
<jakob(á)mojak.net>
sendi texta frá Páli
​7. janúar 2016

 

Austræningur

Borgfirðingar nota sérstakt orð um milda og þurra austanátt, og kalla hana austræning. Í dag er einmitt austræningur í Borgarnesi, þurrt og bjart veður og hitinn 4° um miðjan vetur, 5 vindstig. En þessa vísu setti ég saman um haust:

Orðalaust við eyru þér
ótal raustum syngur,
ilm um haust af birki ber
blíður austræningur.

>> Jóhann S. Hannesson skólameistari, f. 10. apríl 1919 - d. 9. nóvember 1983,
fyrrum skólameistari á Laugarvatni. *
Aftur í höfundatal
Vikar Pétursson
sendi inn
í okt. 2015
Þrjár limrur

*
Einn veiðimann úti í Osló
til óbóta meinfýsið hross sló.
Af ánægju strax
hver einasti lax
í á, straumi, læk, hyl og foss hló.

* *
Það er eitt sem eg aldrei get skilið:
ef eg ætla að ganga upp þilið
losna iljarnar frá
og fæturnir ná
ekki að fylla að gagni upp í bilið.

* * *
Veistu af hverju eg er svo sprækur
og andi minn tær eins og lækur
og hugsunin klár
eftir öll þessi ár?
Það er af því eg les ekki bækur.

>> Jóhannes úr Kötlum og Kristmann Guðmundsson * Aftur í höfundatal
Úr
handraðanum
Jóhannes skáld úr Kötlum og Kristmann skáld Guðmundsson voru nágrannar í Hveragerði og var kunningsskapur með þeim. Einhverju sinni sagði Jóhannes við Kristmann:

Lít ég þann sem list kann.
Löngum hafa þær kysst hann
Kristmann.

Svar Kristmanns var svona:

Einkum þó vér ötlum
að þær fari úr pjötlum
í Kötlum.

>> Jón Helgason * Aftur í höfundatal

Skýring JH:

"Þegar mest gekk á í Reykjavík vegna rússneska piltsins sem Ólafur Friðriksson kom með til landsins (1921) gekk liðið sem átti að sækja að Ólafi yfir Landakotstún. Fremstur gekk - að sagt var - Ursus og hafði skæri í hendi til að klippa sundur gaddavírinn í girðingunni."

Aðförin
var gerð í
nóvember 1921.


Hvíta stríðið - 22. nóvember 1921:
Við hús Ólafs Friðrikssonar í Suðurgötu.
Stuðningsmenn Ólafs leiddir burt af lögreglu og hvítliðum eftir átökin.

Jón Helgason 1921:

Uppþot í Reykjavík

Blóðþyrstir hrafnar blaka væng
byltingin mikla er hafin,
lögreglan gjörvöll lögð í sæng
lérefti og smyrslum vafin.
Öll eru sundur lögin leyst,
landið í voða stendur,
borgaraliðið brunar geyst,
bítandi skjaldarrendur.
Senn mun fyrir þess fræknu störf
fósturlandshagur bættur,
ráðin mun bót á brýnni þörf:
barnsræfill einn mun grættur.
Ver þú, ó horlið, hræðslulaust,
hristist þið eigi, ó læri,
oddviti þinn sé allt þitt traust,
Úrsus með nýbrýnd skæri.
Felldu nú, Úrsus, fjandans lið,
fræknleik þinn undrist þjóðin,
betra mun slíkt en berjast við
Benedikt þann með hljóðin.
Vegleg eru þín vopn og góð
vígamóð sýndu ærinn,
sýður í æðum berserksblóð
bítt'ekki góði í skærin.
 >> Karólína Líba Einarsdóttir magister frá Miðdal // Karl Kristjánsson * Aftur í höfundatal
Árni Geirhjörtur
Jónsson:
Mælt af munni fram
 í
Bændablaðinu
febrúar 2018
Karl Kristjánsson, alþingismaður á Húsavík, orti til Karolínu Einarsdóttur magisters:

Þú átt flest í anda og æðum
einmitt það sem töfrar mig.
Vildi ég á himinhæðum
hleypa Sleipni og reiða þig.

Karolína svaraði Karli:

Orðalaus er ástin mín,
örðug kvæðaglíma,
en hestinum mínum heim til þín
hleypi ég einhverntíma.

>> Jón Helgason og Ólafur Briem tengjast um Jónas Hallgrímsson * Aftur í höfundatal
Kristján Bersi
Ólafsson
í Vísnahorni
Morgunblaðsins
í des. 2007.
Í Vísnahorni Morgunblaðsins í des. 2007 segir:
"Kristján Bersi Ólafsson skrifar: Matthías Þórðarson þjóðminjavörður gaf á sínum tíma út heildarsafn með verkum Jónasar Hallgrímssonar ásamt ævisögu hans. Þegar sú bók kom út orti Jón Helgason um hana þessa vísu:

Íslensku skáldin ástmey firrt
angurmædd súpa á glasi
lognast svo útaf lítilsvirt
frá lífsins argaþrasi.
Um þeirra leiði er ekkert hirt
allt er þar kafið grasi.
- Síðast er þeirra saga birt
samin af Matthíasi.

Matthías kom aftur við sögu Jónasar löngu síðar þegar heimflutningur jarðneskra leifa skáldsins komst á dagskrá. Í því máli kom Sigurjón Pétursson á Álafossi einnig mikið við sögu en hann tók kassann með beinunum ófrjálsri hendi og fór með hann norður í Öxnadal. Þá orti Ólafur Briem á Laugarvatni þessa vísu í framhaldi af vísu Jóns:

Bjuggu menn engan bautastein
bragarins æðsta þjóni.
Hvorki bar lauf né heldur grein
haugurinn illa gróni.
Seinna menn fóru og sóttu hans bein
og sendu þau heim að Fróni.
Standa þau nú í stofu ein
stolin af Sigurjóni."

Jón
Sæmundsson
frá
Krakavöllum

Jón Sæmundsson frá Krakavöllum * Aftur í höfundatal

Jólakveðjan 2006

Nýtum lífsins ljúfa byr
látum voðir skarta.
Göngum hægt um gleðidyr
og geymum frið í hjarta.

Jón úr Vör

Sjá hér vef um
ljóðverk hans
og verkefni
Kópavogs:

Ljóðstafur
Jóns úr Vör

Jón úr Vör  * Aftur í höfundatal

Stökur

Ekki þarf að gylla gull
gullið verður alltaf bjart
og alltaf verður bullið bull
þótt búið sé í rímað skart.

* *

Áritun í Þorpið sem var jólakveðja hans til GÓP 1973:

Það sem áður þótti bull
og þeytt var beint í sorpið
tíminn nýi telur gull
- tötrið gamla - Þorpið.

>> Séra Jónas Jónasson frá Hrafnagili  * Aftur í höfundatal
Pétur
Sumarliðason
kennari:

f: 24.07.1916
d: 5.09.1981

 

upp
ritað
31. jan.
1963

Margur dagurinn er sólbjartur og hlýr

Á öðrum stað er frá því sagt að faðir minn (Sumarliði Guðmundsson 1888-1959) var á Kjarna í Eyjafirði. Eftirfarandi vísu kenndi hann mér og sagði tildrög þessi:

Séra Jónas á Hrafnagili hafði misst mikið dálætisbarn sitt - ég held á útmánuððum. Er hann messaði næst eftir jarðarförina hóf hann ræðu sína  á þessum orðum: "Margur dagurinn er sólbjartur og hlýr". Faðir minn minntist þessarar ræðu sem þeirra bestu er hann hefði heyrt.

Eftir messu var Jónas fenginn til að skíra barn á bæ einum. Sat hann þar í góðri veislu en er áliðið var kvölds vildi hann halda heimleiðis. Húsbóndi lét vinnumann sinn ríða með presti. Var Jónas þá glaður og reifur. Hann var raddmaður, söngvinn og skáld gott. Var þetta það fyrsta sem Jónas blandaði geði við aðra eftir barnsmissinn. Riðu þeir létt enda átti prestur ætíð góða hesta og kunni með að fara. Er leið á ferðina lyftist hann í hnakknum, söng við raust og orti af munni fram vísu þessa, hverja faðir minn raulaði stöku sinnum fyrir mig og á ég að kunna lagið. Það sagði faðir minn að ekki hefði prestur viljað samfylgdina lengra en svo að sá heim að Hrafnagili.

Þannig er vísan:

Ég er nú glaður, við höldum nú heim,
við höfum nú gert okkur káta.
Komdu með flöskuna, gremjunni gleym -
því gott er í bikarnum þeim.
Ríðum svo glaðir, við skellum á skeið,
hann Skjóni má herða sig, það vil ég játa.
Förum af baki eftir hörðustu reið
og hestana hvílum um leið.
Hér er nú best að skilja skjótt -
við skiljum hryggir - en ei skal gráta -
veður er indælt og allt er rótt -
ég einn ríð heim. Góða nótt.

Karl T.
Sæmundsson

húsasmíðameistari,
iðnskólakennari
og ferðamaður,
f: 29.09.1909
d: 15.08.2004

Karl Theodór Sæmundsson  * Aftur í höfundatal

Horft niður á Eyjabakkana

Þeir Friðgeir Grímsson höfðu gengið upp Lónsöræfin og átt við að etja ýmsa ferðaerfiðleika og torfær klungur. Friðgeir sagði frá þessari ferð þeirra félaganna á níræðisafmæli Karls. Þegar þeir komust loksins upp á hæstu hæðir og horfðu niður yfir Eyjabakkana hafði Karl mælt fram þessa vísu:

Er nú sleppir urð og grjóti
eygjum við græna hagana.
Nú er það bara niðrí móti
næstu fjóra dagana.

Katrín
Einarsdóttir

Frá Önnu Sigurkarlsd. >>
30. mars 2008

Katrín Einarsdóttir yrkir til sonar síns, Einars Benediktssonar  * Aftur í höfundatal

Ef að þótti þinn er stór
þá er von að minn sé nokkur.
Sama blóðið er í okkur,
dropar tveir en sami sjór.

>>

Gamall
miði

Kári Arnórsson (??) * Aftur í höfundatal

Í verkfalli BSRB sem hófst 4. október 1984 og stóð til 30. október - var viðsemjandinn Albert Guðmundsson fjármálaráðherra sem eftir hálfs mánaðar átök hélt á þingi ræðu með niðrandi ummælum um verkfallsfólkið. Eftir ræðuna flaug þessi vísa um - og nefndist Forn húsgangur:

Hún er liðin sú tíð minnar trúar á
þann tudda sem launafólk púar á, -
- og svo finnst mér að héðan
sé fljótskroppið með'ann
í bíltúr austur að Brúará.

Í ókunnugs eyra var vísan eignuð Kára Arnórssyni, skólastjóra.

>> Magnús Kr. Jónsson frá Bolungavík (f. 10.02.1920 - d. 23.12.2005). Foreldrar Magnúsar voru hjónin Jón Valdimar Bjarnason og Kristín Margrét Guðmundsdóttir systir Sumarliða sem var faðir Péturs og þar með afi GÓP. * Aftur í höfundatal
* Flutt á ættarmóti
í Víkurbæ í Bolungavík 20. júlí 1996

Liðin kynslóð

Gakk hægt um þennan gamla kirkjugarð
í grónum leiðum hvílir rótt á beðum
fólk sem aldrei fann og skildi arð
en framtíð þína bar á þreyttum herðum.

Það lifði og dó á langri sultaröld
og lífið gaf þeim smátt til hnífs og skeiðar
þá Danirnir og hafís höfðu völd
og hungrið rak það færalaust á veiðar.

Það lifði af móðuharðindi og marga fleiri raun
sem mundi ykkur nútímabörnin skelfa
það beit því oft á jaxlinn og blés í handarkaun
og bölvaði ef landið átti að selja.

Það heimti sitt frelsi - það heimti sitt brauð
úr höndum danska valdsins.
Þrátt fyrir sultinn, sorgir og nauð
það seldi aldrei heiður föðurlandsins.

Nú hvílir það liðið undir lágum stein
í lítið hirtum kirkjugarði.
Hér hlaut það um síðir að bera sín bein
burt séð frá öllum hagvexti og arði.

Víkin

Ég ólst upp við fátækt í faðmi þér, móðir,
fjallkringda vík við fiskislóðir.
Æska mín leið hér við leiki og slor,
lambær og saltfisk, sumar og vor.

Hér átti ég föður, hér átti ég móður,
hér hlaut ég í vöggugjöf andans gróður
sem fylgt mér hefur um farinn veg.
Fyrir það, Vík, þér þakka ég.

Hugsað heim

Við mér blasa brattar skriður.
Bergtröll aldin halda vörð.
Um Þjóðólfs bæ fer þungur niður
en þýður blær um fjallaskörð.

Fyrir opnu Atlantshafi
öldur brotna á grýttri strönd
áður fyr þær fluttu að landi
fögur skip með bú og höld.

Reistu bæ á rima strandar
rétt við öldukast.
Neyttu orku huga og handar
í hafið sóttu fast.

Þar var gnægð af góðum fiski -
Gullkistan og Svið
veittu saðning soltnu hyski
svo það hélst þar við.

Ólu sauði, uxa og geitur,
undu glaðir bóndans hygð.
Festu í landi frjóar rætur -
fyrsta vísi þinni byggð.

Óx úr grasi góður stofn
geymdi minning feðra sinna.
Við sólar yl og sjávar lofn
sögu þína ennþá tvinna.

Bolungavík, ég blessa þig,
bið þér heilla ár og daga.
Fyrir löngu þekkt með þjóð

þín er orðin byggð og saga.

Þú fagra Vík

Ó, þú fagra, forna vík
í fjalla bláu skauti.
Engum stöðum öðrum lík.
Yndisleg í vorsins skrauti.

Þegar brosir berg við sól
og birkilaut í hlíðarfæti -
og fjallarisar fannakjól
fella af herðum, - ymur stræti.

Löngum skuggum vetrar varpar
vorið út á sextugt djúp
meðan sól á himni hækkar
og hafið klæðist mildum hjúp.

Þá ég minnist æskuára
ólst ég upp við barminn þinn
þar sem stormsins sterka bára
strauk mér ungum létt um kinn.

Seiðir hugann. Vonir vakna.
Vildi ég gjarnan hlýða um sinn
á bárunið og böndin slakna
af bergrisanna fögru kinn.

Hvergi hef ég lífs á leið
litið meiri tign og fegurð.
Bergmáls þeirra bundin seið
frá bernsku minnar fyrstu dögum.

Ó, þú fagra, forna Vík
í fjalla bláu skauti -
engum stöðum öðrum lík.
Yndisleg í vorsins skrauti.

Bolungavík

Meðan íslensk er vor jörð,
ættartengsl og viðjar,
stórbrotin fjöllin standi vörð
um sterkar rætur byggðar.

Engum stöðum öðrum lík -
æsku minnar skjól og beður.
Heill þér, fagra, forna Vík!
Ferðalangur aldinn kveður.

Drög

úr vinnubók
meira og minna
kláruð
en
skila vel
tilfinningum
höfundar.

Haft hér
fyrst um sinn.

GÓP


Bræðurnir Gunnbjörn og Magnús í Bolungavík 1996

Hugleiðingar til foreldranna og þeirra baráttu við að lifa örbirgðina af

Faðir minn

Sagt var um minn föður fallinn
að fátækur var allt sitt líf,
þó vantað‘ann ekki viljann, karlinn,
að verða ríkur – fjarri því.

Þá voru tímar elds og ísa –
örbirgðar með vorri þjóð,
aflabresti árin lýsa –
einhverjum þó gæfi á sjó.

Harðir vetur – hagar dauðir,
hungurvofa yfir þjóð –
hjá bændum flestum básar auðir –
búinn dauði soltnum jóð.

Einn þá reri á inndjúps mið
oft í köldu veðri –
dró á færi - við og við –
væna flyðru úr ægi.

Engin voru gefin grið –
gutlaði sjór um fjalir –
hungurvofan heim við dyr –
hugarvíl og kvalir.

Oft var gangan inn á malir
erfið eftir langan róður –
í verbúðinni visnar fjalir
en varmar hendur sona og móður.

Mamma

Mamma, þú varst svo mild og góð,
þú mótaðir huga minn,
last mér sögur og ljúflings ljóð,
lékst við mig sérhvert sinn.
Ef hugur vanmáttar háði stríð,
af heift og reiði við strákalýð -
þú baðst að gefa þeim grið.

Ég man það – 76

Ég man það ennþá, móðir blíð,
mig þú leiddir við hönd
á sólgullnum morgni um sumartíð –
síkvikar öldur við strönd
léku og mynntust af mildi við
malar og skelja rönd.

Hve sæl og glöð við saman gengum –
í svip þínum kærleikur bjó
til hans sem var ennþá ungur drengur
í örlaganna sjó.

Nú ert þú horfin – en hafið sem fyrr
við heiðgulan sandinn hjalar -
en minningin lifir máttug og skír
á meðan sonur þinn talar.

Við gröf móður

Ég stóð við gröf þína eftir einn
ungur maður á sorgarklæðum –
þá barst til mín ómur – svo undur hreinn,
anndvarp frá hjarta í sunnan blænum.

Það andvarp var heilagt og helgað mér
í huganum fann ég hvað vildir þú segja:
Sá alvaldi Drottinn sem yfir oss er
ávallt er tilbúinn börn sín að gleðja.

Grát mig því eigi – Guð er mitt skjól –
við gröfina skiljast leiðir –
Ég held héðan burt að hásætis stól –
himnafaðir mig leiðir.

Móðir mín - minning
(Drög í Gran Canari dagbók 76)

Móðir mín kæra – ég man þig svo vel
ef mætti ég orðum lýsa
öreiga konu við ystu sker
þar öldurnar hæstar rísa

Í lífi og starfi þú stóðst sem bjarg –
þótt stundum brotnaði alda –
hins óræða máttar ógnar vald –
örbirgðarlífs og hátta,

Þú vaktir og beiðst með varma mund
vinar til baka af sjónum –
skamt var þar stundum á feðra fund –
fallþungt oft sveiflað ljánum.

Þú stóðst oft ein – en styrkri mund
straukst af hvörmum tárin –
þín barnslega ljúfa, blíða lund
og blessum guðs - græddu sárin.

Þú varst okkur ungum vermandi ljós –
viti á lífsleiðinni –
fullorðnum sonum á Fróni og til sjós
fegursta stjarna á lífsleiðinni.

Við þökkum þér allir, já – allir sem einn –
ást þína, kærleik og hlýju
sem unvafði okkur, - þinn andi var hreinn –
við aftur hans njótum að nýju -
þá lokið er göngu á veraldar veg
og við tekur lífið – á bak við hel.

 

>> Ólafía Margrét Ólafsdóttir, tónlistarkennari, skáld og Íslands-ferðalangur 
*
Aftur í höfundatal

Ólafía
Margrét
Ólafsdóttir

Frábær
tónlistar-,
kennslu
og
texta-
vefur
hennar
er
OMO-
vefurinn

Sendi þér hérna sýnishorn af mínum ferðavísum.
Fararstjóri hafði á orði að nú væri landslagið orðið nokkuð heiðarlegt, þegar við ókum upp á Holtavörðuheiðina. Þá varð mér að orði: 

Fréttin þótti mörgum merk, 
mig þó undra hljóti 
að nú sé Herrans handaverk 
með heiðarlegra móti. 

Og hin varð til eftir spekúlasjónir um hvort hann mundi rigna eður ei: 

Allt mun ganga oss í hag, 
ekkert gleði skerða 
því ef hann rignir ekki í dag 
ætti þurrt að verða. 

GÓP-
fréttir
þakka
Ólafíu
Margréti
fyrir 
fleiri
kvæði
-
sem að
þessu
sinni
gefa
Þórs_
merkur-
hug.
Þórsmörk

Það er vor í Þórsmörkinni,
þýður andblær jöklum frá.
Ennþá fæ ég einu sinni
Íslands fjalladýrð að sjá.

Þar sem ríkir frelsi’ og friður
fyllist gleði hjarta manns,
lóukvak og lækjarniður
láta blítt í eyrum hans.

Allt frá Krossár eyðisandi
upp á hæsta jökultind
augað lítur ævarandi
ægitign í hverri mynd.

Hér í víðum faðmi fjalla,
fjarri borg, við skógarlund,
vildi’ ég, sátt við allt og alla,
eyða minni hinstu stund.

>> Séð frá Langadal
14. júli 1982

Ef að létt frá Langadal
líður sjónin fráa
sérðu fríðan fjallasal
faðma heiðið bláa.

Tunglið merlar milt, um kvöld,
Mýrdalsjökulskalla,
þar úr skriðum Krossá köld
og kvíslin Tungna falla.

Litfara og Molda má
milli þeirra líta,
framar glæstan Göltinn sjá
gráa aura slíta.

Gleymist Heiðarhornið vart
hátt við jöklabandið.
Fálkhöfuð og Folda skart
fegra Goðalandið.

Útigönguhöfðinn hæst
heldur vöku, brattur.
En við Bása búa næst
Bólfellið og Hattur.

Yfir kirkju Álfa hér
unir Réttarfellið.
Hátindunum upp af er
Eyjafjallasvellið.

Innsta-Haus við reistan rís
Rjúpnafjallið græna.
Rétt við Stakk og Steinsholts ís
stöðvum för svo væna
.

Gleymum ekki gömlum sið
góða ferð þá endum,
kveðjur dalsins verði við
Valahnjúki sendum.

>> Við komu í Mörkina

Yndislega Mörkin mín
má ég enn þig finna.
Uppfylling er ásýnd þín
allra drauma minna.

>> Ágústnótt 

Þýtur ferskur ágústblær um öræfanna heim.
Yfir færist kvöldsins djúpa ró.
Rökkurslæðan breiðist yfir heiðan himingeim,
heitir öllum næturinnar fró.

En meðan sofa mannabörn
máni' og stjörnur sjá
á næturhimni norðurljósin
neistaflugi slá.

Himnaljósin fylla birtu háan jöklasal.
Hríslast um mig gleði lífsins skjótt.
Ævintýraljóma bregður yfir fjöll og dal.
Aldrei leit ég fegri ágústnótt.

>>

Óli Kr.
Jónsson

Óli Kr. Jónsson, skólastjóri  * Aftur í höfundatal

Óli Kr. Jónsson var skólastjóri Kópavogsskólans 1977 - 1990. Hann fæddist 21.09.1925 á Galtahrygg við Djúp og dó vorið 2004. Fáeinar vísur eftir Óla Kr. er að finna í frásögn Þóris Sigurðssonar af ferð FKE til Lillehammer í júní 2002

Engi, dalir ylinn fá
eftir svalar nætur.
Vetrardvali víkur frá
- vorið skal á fætur.

Blómin vallar blikna, falla,
beygir þallir norðanátt.
Hvítur allur faldur fjalla,
fer að halla sumri brátt.

Á spilakvöldi Félags kennara á eftirlaunum:

Auðunn Bragi er í lagi
átta slagi fær hann nú.
Er sá frægi andans gæi
enn að fægja heilabú.

Frá
Önnu Sigurkarlsd.
30. mars 2008

Ólína Jónasdóttir frá Kotum í Skagafirði. * Aftur í höfundatal
Systir Hallgríms Jónassonar og þeirra bræðra.

Ég í steini bundin bý,
bási meinaþröngum.
Geisla hreina á þó í
andans leynigöngum.

>>

Jón G. Halldórsson,
kennari á Dalvík.

Veturinn 1960-61
kenndi hann
í Grindavík
og nefndi þar
þessar vísur

Ómar Ragnarsson - fréttamaður  * Aftur í höfundatal

Ómar Ragnarsson spaugar um orðalag dánartilkynninga og sér fyrir sér tilkynninguna um sitt eigið andlát:

Gamli Ómar gaf upp önd
í gær - það vottorð sanna.
Hann andaðist fyrir okkar hönd
og annarra vandamanna.

Ómar Ragnarsson setti saman þessa stöku um áhrifamátt þvottaefnisins Sparr við erfiðar kringumstæður:

Skálmar ég skók
á skítugri brók.
Þefurinn þvarr
- ég þvoði úr SPARR.

>>

Sjá einnig
ljóðabók
Péturs:
Í erli dægranna

Pétur Sumarliðason  * Aftur í höfundatal
F. 24. júlí 1916 – d. 5. september 1981
Kennari og skólastjóri, útvarpsrödd, rithöfundur og skáld.

Vaggar sér vor á bárum
vængurinn loftið knýr -
Geymdu að efstu árum
æskunnar ævintýr.

Logar enn þín lundin ör
leiftra blendin, glettin svör -
lífs er hvergi lekur knör
leggur enn í nýja för.

>>

Heim.: 2011
Guðmundur
Árni
Ásmundarson
frá Stóru-Reykjum
í Fljótum

Sigurður Nordal  * Aftur í höfundatal
F. 14. september 1886 – d. 21. september 1974
Íslenskur fræðimaður, rithöfundur og skáld.

Yfir flúðir auðnu og meins
elfur lífsins streymir,
sjaldan verður ósinn eins
og uppsprettuna dreymir.

>>

Um
Sigurð:
Wikipediav

Sigurður Norland * Aftur í höfundatal
(6. mars 1885 – d. 27. maí 1971) frá Hindisvík á Vatnsnesi var frumkvöðull í náttúruvernd á Íslandi. Hann var prestur í Tjarnarprestakalli en kaus að búa í Hindisvík frekar en sitja pestsetrið Tjörn. Sigurður var mikill áhugamaður um verndun sela og hvala og lét árið 1940 vernda selalátrið í Hindisvík. Sigurður var áhugamaður um hrossarækt og kom upp og ræktaði Hindisvíkurkyn.

Sigurður varð stúdent frá Menntaskólanum í Reykjavík árið 1907 og sigldi til Skotlands og var þar um tíma. Þaðan fór hann til Íslendingabyggða í Kanada og dvaldi um hríð í Danmörku á heimleiðinni. Hann fór svo í Prestaskólann og var síðasti kandidatinn sem útskrifaðist þaðan. Sigurður var svo vígður sem aðstoðarprestur á Vopnafirði og dvaldi þar í eitt ár eða þangað til hann fékk Tjarnarprestakall á Vatnsnesi. Hann bjó í Hindisvík hjá móður sinni en keypti svo jörðina á uppboði árið 1919 þegar móðir hans hætti búskap. Frá 1919 var Sigurður í nokkur ár prestur á Bergþórshvoli en sótti svo aftur um Tjarnarprestakall og var þar prestur til 1955.

Hann vildi að í Hindisvík risi þéttbýli með útgerð og umskipunarhöfn.

Hann var mikill tungumálamaður og hagyrðingur. Hann lauk árið 1959 B.A. prófi í grísku frá Háskóla Íslands, þá 74 ára að aldri. Sigurður bjó í Hindisvík til æviloka. Hann var ókvæntur og barnlaus.

Hann orti þessa hringhendu á ensku:

She is fine as morn in May,
mild, devine and clever.
Like a shining summer day,
she is mine forever.

>>

Aftur í höfundatal

Sigurkarl Stefánsson
kennari við MR

Sveinbjörn Sigurjónsson
íslenskukennari í Ingimarsskólanum og seinna skólastjóri í Gagnfræðaskóla Austurbæjar.

10. mars ´08

Sendi þér hér með
hið rétta um
stafsetningar-
vísurnar frægu
eftir föður minn
og Sveinbjörn
Sigurjónsson.
Bestu kveðjur.
Anna
Sigurkarlsdóttir

Skráð
eftir minni 2004.
A.S.

Sjá einnig
frá Önnu:
1 - Katrín Einarsd
2 - Ólína Jónasd
3 -
Óþekktur höf

Réttritunarvísur

Eftir Sveinbjörn Sigurjónsson íslenskukennara í Ingimarsskólanum og seinna skólastjóra í Gagnfræðaskóla Austurbæjar.
Fyrsta og seinasta vísan eftir Sigurkarl Stefánsson. Notað í stíla 1941-43.

Sigurkarl:

Yxu víur ef ég hnigi
og önd mín smygi í himininn,
út af því að það var lygi
að Þráinn flygi á Skarphéðin.

Sveinbjörn:

Tíu kríur tína víur
á túni nýja ráðherrans
Eta slý og angalíur
alveg rýja landið hans.

Hafið egndi unga drengi
ei þótt lygndi sigldu þeir.
Engu gegndu ærið lengi
alltaf rigndi meir og meir.

Seint um daginn eygja eyju
Óðar lægja þanda voð.
Taka lagið beygja beygju
í bátalægið skríður gnoð.

Röskar meyjar raka teiginn
rjóðar sveigja lipra hönd.
Bóndi heyin bindur feginn
brosa slegin engjalönd.

Sigurkarl (ortografísk sléttubönd):

Tæmast hirslur, björgin bregst,
byrgir geisla hríðin
Dæmast gíslar, skálmin skekst.
Skálkar beisla lýðinn.

sem snýst við þannig:

Lýðinn beisla skálkar, skekst
skálmin, gíslar dæmast.
Hríðin geisla byrgir, bregst
björgin, hirslur tæmast.

Í Skímu - málgagni móðurmálskennara 6. árg. 2. tbl. 1983, hefur Þórður Helgason cand. mag. fengið þessar vísur hjá pabba og haft þær eftir honum.

Fyrirsögnin er: Ortografiskar vísur.

Pabbi (Sigurkarl) hóf stafsetningaleikinn með vísunni: Yxu víur......
Síðan tók Sveinbjörn við, orti næstu fjórar og pabbi lauk leiknum með þeirri sem kallast ortografisk sléttubönd: Tæmast hirslur...
Eins og lesa má var það ekki létt verk fyrir byrjendur í Gagnfræðaskóla að takast á við stafsetninguna. En ég lenti einmitt í þessu uppáhaldsverkefni þeirra félaga.

Nú er allt breytt og virðist hver mega skrifa eins og hann vill!!!!!!!

25. feb. '05

Hér var vísa
Sigurkarls en
Magnús
Óskar
Ingvarsson

kennari
sendi inn
leiðréttingu -
sem Anna
Sigurkarls
betrumbætti
- sjá ofar
en hér er
bréf hans
í heild >>>

*  *  *

Vísa Sigurkarls Stefánssonar er ekki alveg rétt hjá þér, en þó er lítið að henni. Sagan segir að íslenskukennarar í MR hafi verið að vandræðast með að þá vantaði stafsetningarverkefni og heyrði Sigurkarl, sem var stærðfræðikennari, á tal þeirra. Bauðst hann til að bæta úr skortinum og kastaði fram vísunni:

Yxu víur ef ég hnigi -  (sjá fyrstu réttritunarvísuna innsenda frá Önnu Sigurkarlsdóttur - hér fyrir ofan!)

Sonur Sigurkarls heitir Gísli. Hann er lögfræðingur, en kenndi stærðfræði með mér í nokkur ár. Hann vinnur nú sem fulltrúi hjá Lánasjóði starfsmanna ríkisins. Hann fór oft með eftirfarandi vísu á morgnana, en mér er ekki ljóst hver er höfundurinn:

Látum ekki börnin bíða,
búinn er þeim sálarhor:
tímanum er tamt að líða,
troðum í þau fram á vor.

(Þetta passar víst við lagið: Ó, þá náð að eiga Jesúm)

En ég var að leita á netinu að frænku minni, henni Bryndísi Guðbjartsdóttur, þegar ég rambaði inn á vefinn þinn vegna þessarar skemmtilegu jólavísu eftir hana, sem ég hef aldrei séð áður. Takk fyrir þetta!

>> Stefán Jónsson kennari  * Aftur í höfundatal

Pétur
Sumarliðason
kennari

Stefán Jónsson, kennari og rithöfundur, og Pétur Sumarliðason (d. 1981), kennari, voru um langan aldur samkennarar við Austurbæjarskólann. Eitt vorið segir Pétur frá því að hann hefur að morgni verið lítt ræðinn og svarað einhverri spurningu samkennara með því að hann vissi ekki neitt um neitt. Þegar þeir ganga út af kennarastofunni inn í næstu kennslustund gaukar Stefán að honum blaði með þessari vísu:

Mér er orðið lífið leitt
og langur þessi vetur,
ég veit ekki neitt um neitt
- nema: ég heiti Pétur.

Öðru sinni hafði Pétur kennt bekk reikning í forföllum kennara - sem raunar hét ekki Þrúður en verður lagað strax og athugasemd berst. Kennarinn taldi að Pétur hefði eyðilagt alla áætlun sína um kennslu deilingar í stærðfræði. Þetta varð nokkurt hávaðamál - og þá orti Stefán:

Allt sem Þrúður átti heilt
eyðilagði Pétur
og nú verður deilt og deilt
deilt í allan vetur.

>>
Aftur í höfundatal
Stefán Stefánsson
frá Móskógum á Bökkum í Vestur-Fljótum
Leiðrétting
10.11.2009

Með
góðri
kveðju,

frá

Gylfa
Pálssyni

 

 

 

Sjá hér
einnig
frá Gylfa

10. nóvember 2009 frá Gylfa Pálssyni:

Hér er sagt að Við skulum ekki hafa hátt
sé eftir Egil Jónasson og Steingrím í Nesi.
Ég lærði vísuna í Skagafirði fyrir um 55 árum þannig:

Við skulum ekki hafa hátt,
hér er ein að vappa.
Sumir hafa allt sitt átt
innan gæsalappa.

Þá var mér sagt að Stefán Stefánsson frá Móskógum á Bökkum í Vestur-Fljótum hefði ort hana á Hótel Hvanneyri þar sem hann sat við glugga ásamt félögum sínum þegar kona/stúlka gekk framhjá og sessunautar hans dylgjuðu um að hún væri óþarflega greiðug og nefndu gæs í því sambandi. Það fylgdi sögunni að heyrst hafi "gutl á pela" hjá þeim kumpánum - þeir fengið sér smávegis út í kaffið; sbr. vísu Stefáns

Sannleikann ég segi þér
sem ei þarf að fela:
alveg vita vonlaust er
að venja mig af „pela“.

>> Stephan G. Stephansson * Aftur í höfundatal
Stefán Guðmundur Guðmundsson (f. 3. október 1853 á Kirkjuhóli í Skagafirði – d. 9. ágúst 1927 í Alberta í Kanada), var landnemi og ljóðskáld í Vesturheimi. Oftast talinn hafa fylgt raunsæisstefnunni.
Úr
Andvökum
Framþróun (1875 - 22ja ára)

Í æsku tók ég eins og barn
alheimskunnar trúna.
Með aldri varð ég efagjarn.
Engu trúi ég núna.

* Vantrúin (1891 - 38 ára)

Hún kom eins og geisli í grafar-húm kalt
og glóandi birtuna lagði yfir allt -
og aldirnar gegnum mér glóa hún virtist,
sem gagnsæ þýðing mér heimurinn birtist.

Og gryfjan mín sýndist mér veraldarvíð,
og verðandi stór eins og eilífðartíð -
við ljós hennar bjarta hver skíma varð skærri,
en skuggarnir ljótari, grettari, stærri.

Og verðmætin breyttust - sumt gullið var gróm,
og gjaldeyrir svikinn og fjárhirsla tóm.
En hitt var þó meira, að skúmið í skotum
og skarnið var alsett með gimsteinsbrotum.

En eitt var þó berast: í sjálfum mér sá
ég samskonar gróm og í kringum mig lá -
svo glitti þar líka á gimsteina brotin
sem glóðu þar líka um rykugu skotin.

Hún kom eins og geisli í grafar-húm kalt,
og glóandi birtuna lagði um allt -
Hún brá fyrir, kvísluð, sem kveldleiftur glampa,
en kveikinn minn snart hún og tendraði lampa.

>> Steingrímur í Nesi * Aftur í höfundatal
Steingrímur Sigurgeir Baldvinsson 1883 - 1968, bóndi í Nesi frá 1919 og kennari í Aðaldælaskólahéraði frá 1949. Heim.: Kennaratal á Íslandi, 1988.
Gylfi
Pálsson

3. des.
2009
kl. 21:31

segir >>

 

 

Góð
frænd-
semis-
kveðja, -
GP

Af því að ég svipti þig vísubroti eftir Steingrím í Nesi í Aðaldal um daginn sendi ég þér þrjár snilldarvísur eftir skáldið, þú getur birt þær ef þú villt:

Hér við Laxár hörpuslátt
harmi er létt að gleyma.
Ég hef, finnst mér, aldrei átt
annars staðar heima.

Þegar stríkkar stangartaumur,
stöngin svignar, hjólið malar,
þýtur um æðar þungur straumur,
þanin taug við laxinn hjalar.

*  *

Fiskur er ég á færi í lífsins hyl,
fyrr en varir kraftar mínir dvína.
Djarfleg vörn mín dugar ekki til,
dauðinn missir aldrei fiska sína.

Sagt er að seinasta vísan hafi fundist á náttborði Steingríms að honum látnum.

>> Steinn Steinarr
Aðalsteinn Kristmundsson 1908-1958  *
Aftur í höfundatal
 Jón Bragi
Sigurðsson

3. maí 2005

Sjá líka
Böðvar
Guðlaugsson
,

Sælir og takk fyrir góða síðu.
Aldrei heyrir maður of mikið af góðum stökum.

Hallgrímur Jónasson og Steinn Steinarr fóru í fræga ferð til Sovétríkjanna á sjötta áratugnum, nánar tiltekið 1956. Þótti Steini nóg um yrkingar og fjallarómantík Hallgríms og orti:

Hnígur sól um hlíð og dal
hnussar í gjám og skorum
þegar Hallgríms mærðarmal
mæðir á hlustum vorum.

Þá stríddi hann honum óspart með rússneska fararstjóranum sem Galína hét og eina nóttina taldi hann þau vera komin í eina sæng:

Hallgrímur sá herjans kall
holdsins syngur messu.
Séð hef ég margra syndafall
en samt er ég hissa á þessu.

Bestu kveðjur - Jón Bragi Sigurðsson
(Strandamaður búsettur í Svíþjóð)

Úr
Vísnahorni
Morgunblaðsins
PeBl@mbl.is
2008
"Guðmundur B. Guðmundsson rifjar upp í tengslum við hundrað ára afmæli Steins Steinars afmæliskvæði sem Steinn færði vini sínum Guðmundi Sigurðssyni. "Því miður er handritið ódagsett en Guðmundur var fæddur 27. febr. 1912. Mér er ekki kunnugt um að kvæðið hafi birst áður"."

Afmælis ég óðinn dikta
undir Góu- daufri sól.
Leiðist mér við ljóð að fikta,
lítið fékk ég af því hól,
fáa léttar veit ég vikta
vegligum í Bragastól.

Sína skyldu samt má gera.
Sit þú heill að hverri skál!
Gakk á svig við frost og frera
- freisti hvorki synd né tál.
Ódrykk skal þér enginn bera.
- Ölvaður í bæði mál.

Leggi gæfan langa planka
lækinn yfir hvar þú fer
svo þú hvorki sál né skanka
svínir út í veröld hér.
Sérhver skuld við sjóð og banka
sjálfkvitt brosi móti þér.

Blessist æ þitt hús og hagur
Herrans undir fingurgóm.
Allur sé þinn ævidagur
upp dubbaður - laus við gróm.
Þú sért hvorki þurr né magur.
- þín sé Bókin aldrei tóm.

Úr
Lesbók
Morgunblaðsins
2008
"Ensk þýðing á ljóði Steins Steinarrr: Undirskrift féll niður við birtingu greinar Jóns Óttars Ragnarssonar, Öld Steins er runnin upp, í síðustu Lesbók. Þýðingin er eftir Jón Óttar."

Undirskrift

Lesendum þessarar bókar, ef einhverjir eru,
hef ég ekkert fleira að segja í raun og veru.
Sjá, hér er ég sjálfur - og þetta er allur minn auður,
hið eina sem ég hef að bjóða, lifandi og dauður.

Ég veit að þið teljið mig aldrei í ykkar hópi
og ætlið mig skringilegt sambland af fanti og glópi.
Ég er langt að kominn úr heimkynnum niðdimmrar nætur,
og niður í myrkursins djúp liggja enn mínar rætur.

Ég ber þess að sjálfsögði ævilangt óbrigðult merki,
því örlög hvers manns gefa lit sinn og hljóm sinn í verki:
Það var lítið um dýrðir og næsta naumt fyrir andann.
Mitt nafn er Steinn Steinarr, skáld. Ég kveðst á við fjandann.

Signature

To the readers of this book, if any exist,
Nothing else I can tell, - nothing else I can list.
This is all that I am, the harvest of my strife,
The only thing I offer, dead or alive.

I know you will never count me as one of your class,
And conclude instead - I am either a thug or an ass.
I have come afar from a dim and a dreary place
And into the depths of darkness my roots are traced.

I will - no doubt - be doomed for the rest of my life,
'Cause destiny marks and colors the works we contrive.
The times were sparse for the spirit on every level.
Steinn Steinarr the poet's my name. I rap with the devil.

>> Steinunn Guðmundsdóttir úr Dölum, fóstra Steins Steinarrs  * Aftur í höfundatal

Vísnaþáttur Mbl.
28.06.2006

hefur eftir
Sigurði
Sigurðarsyni
dýralækni:

 

Fann ég eigi orðin þá
er ég segja vildi,
var þó fegin eftir á
að ég þegja skyldi.

>> Svana  * Aftur í höfundatal
Svana (SS) 1981 - vísa sem lesa má lárétt og lóðrétt:

Böli vínið veldur gjarnan.
Vínið marga gleði fyllir,
veldur gleði, göfgar andann.
Gjarnan fyllir andann snilli. 

Lárétta og lóðrétta skokk - vísan:

Alltaf skokkið skapið léttir.
Skokkið minnkar, lagar spikið
skapið lagar, lífið bætir,
léttir spikið. Bætir mikið!

 

>> Þorvaldur Jakobsson prestur
fór með þessa vísu þegar hann var krossaður. *
Aftur í höfundatal

Vísnaþáttur Mbl.
28.06.2006

hefur eftir
Sigurði
Sigurðarsyni
dýralækni:
 

 

Fálkatyrðill fenginn er
feikna virðing sýnist  það
svarið yrði erfitt mér
ef þú spyrðir fyrir hvað.

Í svæðislýsingu vestur Barðastrandarsýsla
tíundar Jóhann Svavarsson
að vísan var ort á "hreinni vestfirsku" - þ.e. á þessa leið:

Fálkatyrdill fenginn er
- feikna virding sýnist þat -
svarit yrdi ördugt mér
ef þú spirdir fyrir hvat?

>> Þorsteinn Erlingsson * Aftur í höfundatal
Þorsteinn Erlingsson (27. september 1858 – 28. september 1914) fæddist í Stóru-Mörk undir Eyjafjöllum og ólst upp í Hlíðarendakoti í Fljótshlíð.
Úr
Vísnahorni
Morgunblaðsins
PeBl@mbl.is
17. sept.
2008
"Í vísnasafni afa míns, Lárusar H. Blöndals, bókavarðar, er ódagsettur miði með vísu eftir Þorstein Erlingsson. Undir henni stendur með rithönd Lárusar: "Þórunn Sigfúsdóttir, bróðurdóttir Páls í Árkvörn. Vísan aldrei prentuð"."

Þökk fyrir vinabros á brá
best er að vera kátur
.
Gott er á meðan Árkvörn á
okkar gleðihlátur.

Pétur
Sumarliðason
kennari:

f: 24.07.1916
d: 5.09.1981

 

upp
ritað
31. jan.
1963

 

"Það sagði mér Guðrún J. Erlings, þ.e. Guðrún Jónsdóttir, kona Þorsteins Erlingssonar, skálds, að eitt sinn kom Páll að austan, barði dyra að Þingholtsstræti 33 og gekk Þorsteinn til dyra.

Er Þorsteinn sá hver kominn var sagði hann:

(Þorsteinn:) >> Hvað er að frétta?
(Páll:) >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>Skafti skall!
(Þorsteinn:) >> Skall hann ekki á grúfu?
(Páll:) >>>>>> Jú, - það var mikið feiknarfall
>>>>>>>>>>> hann flatti út stærðar þúfu !!

Ástæður vísunnar eru þær að í boðhlaupi á fyrsta sumardag, er haldið var á Seyðisfirði og Skafti lögmaður tók þátt í, varð hann fyrir því óhappi að reka tær í þúfu í upphafi hlaups og verða þannig úr leik. ... ".

(Ritari veit ekki nánar um Pál.) 

>> Önnur vers - Óþekktir höfundar * Aftur í höfundatal
Pétur
Sumarliðason
skráði
Þulu þessa lét í té Jórunn Ólafsdóttir frá Sörlastöðum.
Verkamaðurinn - 27. mars 1964:

Fátækir þegar byrja bú
bresta vill efnin flest:
Jörðina, stúlku, ker og kú,
kvikfénað, reipi og hest;
fötu, trog, ausu, steðja og strokk,
stelpu, sem hirðir fé,
laupana, kláfa, reizlu og rokk,
rekkvoðir, kodda og beð;
skaröxi, hamar, sög og sekk,
síl, bækur, klyfberann,
skinnklæði, leður, röskan rekk,
reku, pál, torfskerann;
hrífu, orf, kláru, hefilbekk,
hundrakka viljugan;
kistu þarf líka, kopp og nál,
kerald og heykrókinn,
askana, reiðing, skafa og skál,
skyrgrind, pott, vefstólinn,
vettlinga, prjóna, snældu og snúð,
snúist á kvörnum mél,
baðstofu þá með brattri súð,
bæði þarf spón og skel,
hnakk og söðul, með klafa á kú,
kamb og vinstur, sem drýgir bú;
hnappeldu, vöggu, beizli og bönd,
brýni, hníf, járn og tré;
síu og kamb, — um svarðarlönd,
sízt mun þá blómgast fé. —
Hvíli eg mína haukaströnd;
hvað hef eg nú í té?

* *
Pétur
Sumarliðason
skráði
1963
Gömul vísa er ég lærði i Kvígyndisfirði (fyrir 1930)

Vélabruggan vekur ugg
voðann skugga málar
lærdómsmuggu mórautt grugg
mrkvar gluggann sálar.

* *
Frá Önnu Sigurkarlsd. >>
30. mars 2008
Vísukorn sem kona á Mýrum endar bréf til vinkonu sinnar með.

Áður en bréfið endað hef
ætla ég þess að minnast
að gott er símtal, betra er bréf,
- best er þó: að finnast.

* *
Heim.: ág. 2010
Guðmundur
Árni
Ásmundarson
frá Stóru-Reykjum
í Fljótum

Margt sér temur Adams ætt
af því sem er bannað:
í Betlehem er barn oss fætt
- bráðum kemur annað.

* *
7. maí
2014

ÓMÓ
spyr um
höfunda

??

Ég hef verið að spyrjast fyrir um höfunda þessara vísna, sem mér finnst alveg frábærar, en enginn hefur getað upplýst mig.

Og við síðustu vísuna, sem mér finnst algjör gullmoli, samdi ég lag fyrir mörgum árum, en einn nemandi úr yngri bekkjunum kom með hana til mín og mér láðist að láta hann spyrja um höfundinn heima hjá sér. Mikið væri gaman að komast að því hverjir eiga þessar fínu vísur.

Með bestu kveðju,

Ólafía Margrét Ólafsdóttir, kennari á eftirlaunum,
omo@vortex.is

* *

Líf mitt hefur litlu skilað
læt samt ekki á neinu bera.
Ég er að fara á fætur til að
fresta því sem á að gera.

* *

Við erum prúðmenni, presturinn minn og ég
passlega andríkir, glímum við sama vanda,
báðir jafnfullir, en samt ekki á sama veg,
ég sjálfur af víni en klerkur af heilögum anda.

* *

Er faðir barna og blóma
gaf blómi hverju nafn
þau gengu glöð í burtu
á Guðs síns mikla safn.
Til baka kom ein bláeyg
svo blíð og feimnisleg
og sagði; “Guð, ég gleymdi,
ó Guð, hvað heiti ég?”
Þá brosti faðir blóma
sem barn í morgunþey
og sól í sumarljóma
og sagði; “Gleym mér ei.”

* *
18. júní
2014

Heyrt
á
ferð

Átti ég forðum áform glæst
aldrei sem að gátu ræst
nú er sú mín hugsjón hæst
hvenær verður étið næst.

Enn um stund ég staðar nem
stari, spyr og svara, -
ég veit ekkert hvaðan kem
né hvert ég er að fara.

* *
30. sept
2016

Hver
orti
þessar
fornu
vísur
??

Fann þær á
minnismiða
frá 1994

Hollráð í tölvuveseni frá því fyrir 1994
Eins og ætíð eru stúlkurnar þrautalendingin!

Ef skjárinn er frosinn þá félaga þarf.
Finndu að hnapparnir létta þér starf.
Veistu um 'Reset' og veistu um 'Clear' ?
Þú verður að kunna á takkana hér.

Aðgættu fyrst það sem aflaga fer,
ýttu svo bæði á 'Reset' og 'Clear'.
Ef staðan ei breytist þá startaðu vél
og styddu í einu á 'Ctrl-Alt-Del'.

Og ef hún er biluð er bara að hringja
og bláfrísku piltarnir koma og syngja
en ef að allt hrynur - í harðbakkann slær:
hringdu í stúlkurnar, allt laga þær.

* *
efst á þessa síðu * Forsíða